ხუსკივაძე ლეილა

დაიბადა 1936 წელს, ქ. თბილისში.
ხელოვნების ისტორიკოსი, ცენტრის მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი, ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი, პროფესორი, სამეცნიერო საბჭოს წევრი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო   –   შუა საუკუნეების  ქართული სახვითი ხელოვნება.
საქმიანობა   –   თბილისის სამხატვრო აკადემიაში, რესტავრაციისა და ხელოვნების ისტორიის  ფაკულტეტზე მიჰყავს ბიზანტიის ხელოვნების ისტორიის კურსი.
რჩეული ნაშრომები:   1. ლევან დადიანის საოქრომჭედლო სახელოსნო (ნარკვევები XVII საუკუნის ქართული ჭედური ხელოვნების ისტორიიდან), თბ., 1974; 2. Грузинские эмали, Тб., 1984; 3. Lo sbalzo,  l‛ avorio,  lo smalto,  it tessuto,  la ceramica, in: I‛ Tesori della Georgia, Milano, 1984; 4. შუა საუკუნეების  ტიხრული მინანქარი საქართველოს ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმში, თბ., 1984 (ქართულად, რუსულად, ინგლისურად); 5. ოშკის სკულპტურულ “ვედრებათა” თავისებურებების შესახებ, საქართველოს სიძველენი, N3, თბ., 2003;  6. გელათის მოზაიკა, თბ., 2005;  7. გელათი, თბ., 2007 (თანაავტორი); 8. ხახულის კარედი ხატი, თბ., 2007; 9.  ქართული ქრისტიანული ხელოვნება, მინანქარი, თბ., 2008; მეორე გამოცემა 2010   (თანაავტორი).

  1. ლევან დადიანის საოქრომჭედლო სახელოსნო (ნარკვევები XVII საუკუნის ქართული ჭედური ხელოვნების ისტორიიდან), თბ., 1974;
  2. Грузинские эмали, Тб., 1984;
  3. To sbalzo, l avorio, lo smalto, it tessuto, la ceramica, in: I Tesori della Georgia, Milano, 1984;
  4. შუა საუკუნეების ტიხრული მინანქარი საქართველოს ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმში, თბ., 1984 (ქართულად, რუსულად, ინგლისურად);
  5. La stauroteque byzantine de la Svanetie, Byzantine East, Latin West.Art Historical Studies in Honour of Kurt Weitsmann, prinstoni, 1995;
  6. შალვა ამირანაშვილი და შუა საუკუნეების ქართული მინანქარი, თსუ ხელოვნების ისტორიისა და თეორიის კათედრის სამეცნი­ერო შრომათა კრებული,   თბ., 2000;
  7. უცხოელი მკვლევარები და ქართული ხელოვნება, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, I, თბ., 2001;
  8. საქართველოს როლი შუა საუკუნეების მინანქრის ხელოვნების ჩამოყალი­ბე­ბაში, Academia, ¹1, თბ., 2001;
  9. ლაგურკის ვედრების ხატი, Ars Georgica, 11, თბ., 2001;
  10. По поводу дела о подделках грузинских эмалей, Кавказоведение, № 2, М., 2002;
  11. О некоторых “спорных” вопросах касающихся грузинских эмалей, Academia, № 4, თბ., 2002;
  12. XII საუკუნის ქართული ოქრომჭედლობის ზოგი ასპექტი, ქართული ხე­ლოვნების ნარკვევები, II, თბ., 2002;
  13. ჭედური ხელოვნების განვითარების გზები საქართველოსა და ბიზანტიაში, ინ­ტეგ­რაციის და დეზინტეგრაციის პროცესები კავკასიაში, ქართველოლო­გ­­თა IV საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 2002;
  14. შუა საუკუნეების ქართული ოქრომჭედლობა და ტიხრული მინანქარი, ნა­თე­ლი ქრისტესი. საქართველო, წგნ. I, თბ., 2003;
  15. თანამედროვე მინანქრული ხელოვნება, კატალოგის წინასიტყვაობა, თბ., 2003;
  16. ოშკის სკულპტურულ “ვედრებათა” თავისებურების შესახებ, საქართველოს სიძველენი, 3, თბ., 2003;
  17. ქართული კულტურის უცხოელი მოამაგენი (ნიკოლ და მიშელ ტიერები), საქართველოს სიძველენი, 4-5, თბ., 2003;
  18. Les mosaïques antiques et médiévaux de la Géorgie, ΛΑΜΠΉΔΏΝ, დ. მურიკის ხსოვნისადმი მიძღვნილი კრებუ­ლი, ტ. 1, ათენი, 2003;
  19. საერო “პორტრეტი” შუა საუკუნეების ქართულ ჭედურ ხელოვნებაში, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, III, თბ., 2004.
  20. გელათის მოზაიკა, თბ., 2005;
  21. ქართული ქრისტიანული ხელოვნება, მინანქარი, თბ.,2008.
Leave a comment
 

ხუსკივაძე იუზა

shalva _B8I0114

დაიბადა 1932 წელს, ქ. თბილისში.
ხელოვნების ისტორიკოსი, ცენტრის უფროსი მეცნიერი თანამშრომელი, ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო   –   ქართული და ისლამური აღმოსავლეთის სახვითი ხელოვნება.
საქმიანობა   –   თბილისის სამხატვრო აკადემიის სრული პროფესორი, მიჰყავს აღმოსავლეთის ხალხთა  ხელოვნების ისტორიისა და გვიანი შუა საუკუნეების ქართული მონუმენტური მხატვრობის კურსი; არის საქართველოს საპატრიარქოს სიწმინდეების მოძიებისა და დაცვის განყოფილების წევრი, საქართველოს საპატრიარქოს ქრისტიანული ხუროთმოძღვრების ხელოვნებისა და რესტავრაციის ცენტრის საბჭოს წევრი; ჟურნალ “საქართველოს სიძველენის” რედაქტორ-გამომცემელი.
რჩეული ნაშრომები: 1. ირანული სამინიატურო ხელოვნების ერთი საკითხი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მაცნე, 3, 1973;  2. ახალი ქართული მხატვრობის ძირითადი ეტაპები, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი II საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1977 (თანაავტორი გ. ხოშტარია); 3. ქართული საერო მინიატურა, თბ., 1978; 4. შინაარსისა და მხატვრული ფორმის მიმართების შესახებ გვიანფეოდალური ხანის ქართულ კედლის მხატვრობაში, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი VI საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1989; 5. ისლამი და ქართული სახვითი ხელოვნება, ლიტერატურა და ხელოვნება, თბ., 1999;  6. ქართული ეკლესიების გვიანი შუა საუკუნეების “ხალხური” მოხატულობანი”, თბ., 2003; 7. გელათი, წინათქმა, ანოტაციები, თბ., 2007 (თანაავტორი);  8. ზარათი, თბ., 2008;  9.  რაჭა 1991, მიწისძვრით დაზიანებული ძეგლები, თბ., 2008 (ე. გედევანიშვილთან, ნ. ვაჩეიშვილთან და თ. ხუნდაძესთან ერთად).

  1. ირანული სამინიატურო ხელოვნების ერთი საკითხი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მაცნე, 3, 1973;
  2. ახალი ქართული მხატვრობის ძირითადი ეტაპები, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი II საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1977 (თანაავტორი გ. ხოშტარია);
  3. ქართული საერო მინიატურა, თბ., 1978;
  4. Новые художественные тенденции позднеиранской миниатюры  –  Исскуство и археология Ирана, М., 1978;
  5. შინაარსისა და მხატვრული ფორმის მიმართების შესახებ გვიანფეოდალური ხანის ქართულ კედლის მხატვრობაში, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი VI საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1989;
  6. ისლამი და ქართული სახვითი ხელოვნება, ლიტერატურა და ხელოვნება, N3, თბ., 1999;
  7. ქორეთის მოხატულობა, Ars Georgica, 11, თბ., 2001;
  8. ნიკორწმინდის მოხატულობა, საქართველოს სიძველენი, 3, თბ., 2003;
  9. ქართული ეკლესიების გვიანი შუა საუკუნეების «ხალხური» მოხატულობანი», თბ., 2003;
  10. ნაკურალეშის წმინდა გიორგის ეკლესიის მოხატულობა, ქართული ხე­ლოვნების ნარკვევები, III, თბ., 2004;
  11. ხობის ეკლესიის XVII საუკუნის მოხატულობა, საქართველოს სიძველენი, 7-8, თბ., 2005.
Leave a comment
 

ხუნდაძე თამარ

ხელოვნებათმცოდნე, ცენტრის მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი, ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო   –   შუა საუკუნეების ქართული რელიეფური სკულპტურის პრობლემები.
საქმიანობა   –   თბილისის სამხატვრო აკადემიის პედაგოგი, ასოცირებული პროფესორი,მიჰყავს შუა საუკუნეების ქართული ქანდაკებისა, შუა საუკუნეების ქართული ხელოვნების  ზოგადი კურსი, ბიზანტიისა და შუა საუკუნეების დასავლეთ ევროპის კურსები.
რჩეული ნაშრომები:  1. ძველი აღთქმის სიუჟეტები რელიეფურ ფრაგმენტებზე წირქოლიდან, Academia, ტ. II, თბ., 2001; 2. დანიელი ლომთა ხაროში   –   აკაურთის ეკლესიის რელიეფზე, საქართველოს სიძველენი, N4-5, თბ., 2003; 3. ძველი აღთქმის წინასწარმეტყველთა   –   დანიელისა და იონას სასწაულებრივი ხსნის თემები შუა საუკუნეების ქართულ ხუროთმოძღვრულ ქანდაკებაში, საკანდიდატო დისერტაცია, თბ., 2004; 4. ორჯალარის რელიეფი ისტორიულ პირთა კურთხევის გამოსახულებით, საქართველოს სიძველენი,  N7-8, თბ., 2005; 5. ზარზმის წყაროს კედელზე გამოკვეთილი წმინდანის გამოსახულების იდენტიფიკაციისათვის, Academia, ტ. 6-7,  თბ., 2006; 6. L Ascension d Alexandre le Grand sur le relief d’église de Xaxuli, 21st international congress of Byzantine studies, London , 2006; 7. მცხეთის წმ. ჯვრის ტაძარი, თბ., 2008 (დიმიტრი თუმანიშვილთან ერთად);  8.  რაჭა 1991, მიწისძვრით დაზიანებული ძეგლები, თბ., 2008 (თანაავტორი).

 

  1. ქალთა გამოსახულებანი შუა საუკუნეების ქართულ ქვის ქანდაკებაში, წმ. გრიგოლ ფერაძის სახელობის საერთაშორისო კონფერენციის –  “საქართველო და ქრისტიანული ცივილიზაცია” – მასალები, თბ., 2020, გვ. 166-178;
  2. კერამიკული ფილები რელიეფური გამოსახულებით შიდა ქართლის ოკუპირებული სოფლებიდან (წირქოლი, ყანჩაეთის კაბენი, ქურთა); აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის კულტურისა და განათლების სამინისტროს და ხელოვნების საერთაშორისო ცენტრის ერთობლივი სამეცნიერო კონფერენციის – „კულტურული მემკვიდრეობა კონფლიქტურ ტერიტორიებზე“-  მასალები, თბ., 2018, გვ. 19-24;
  3. შუა საუკუნეების ქართული ქანდაკება (თ. დადიანის და ე. კვაჭატაძის თანაავტორობით), თბ., 2017;
  4. ლიტურგიული თემატიკა შუა საუკუნეების ქართულ რელიეფებზე, „Academia“, N5, თბ., 2016-2017, გვ. 5-19;
  5. ახლად აღმოჩენილი რელიეფი ჯალაურთიდან, საქართველოს სიძველენი, N19 თბ., 2016, გვ. 80-88;
  6. “ნათლისღება“ შუა საუკუნეების ქართულ რელიეფებზე, „Academia“, N4, თბ., 2015, გვ. 34-42;
  7. შუა საუკუნეების რელიეფური ქანდაკება აფხაზეთში (თ დადიანის თანაავტორობით), აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს სამეცნიერო კონფერენციის -„კულტურული მემკვიდრეობა ოკუპაციის პირობებში“- მასალები, თბ., 2015, გვ. 36-52;
  8. წმ. იოანე ნათლისმცემლის რელიეფი ლეჩხუმის საირმიდან, ბათუმის ხელოვნების სახელმწიფო უნივერსიტეტის საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციის -„კულტურა და ხელოვნება: კვლევა და მართვა“- მასალები, ბათუმი, 2015, გვ. 3-8;
  9. საფარის მონასტრის წმ. საბას ეკლესიის კანკელი, საქართველოს სიძველენი, N17, თბ., 2014, გვ. 181-192;
  10. ხუროთმოძღვრული კერამიკის ნიმუშები შიდა ქართლის ტაძრებიდან, Ars Georgica,       სერია – B, თბ., 2014;
  11. მეფეთა გამოსახულებანი ტაო-კლარჯეთის IX-X სს-ბის ხუროთმოძღვრულ ქანდაკებაში, „Academia“, N3, თბ., 2013, (გვ. 46-58);
  12. სვეტიცხოვლის სიმბოლური სახე ტყობა-ერდის ეკლესიის ფასადის მორთულობაში (ა. შანშიაშვილის თანაავტორობით), საქართველოს სიძველენი, N15, თბ., 2012, (გვ. 156-166);
  13. შუა საუკუნეების საქტიტორო რელიეფის იკონოგრაფიული ვარიაციები, „Academia“, N2, თბ., 2011, (გვ. 102-117);
  14. ბზის წმ. გიორგის ეკლესიის რელიეფები, საქართველოს სიძველენი, N14, თბ., 2010,         (გვ. 122-132);
  15. Images of Historical Persons in Georgian Architectural Sculpture of the Middle Ages (6th through 11th century), Georgian Art in the Context of European and Asian Cultures, Tbilisi, 2009, (გვ. 152- 158);
  16. ჩრდილის წმ. გიორგის ეკლესიის კანკელის ფრაგმენტები,“საქართველოს სიძველენი“N13, თბ., 2009, (გვ. 34-52);
  17. Nouvelles observations sur les reliefs figurés de l’église Sainte-Croix de Mtskheta, «Anadolu ve Çevresinde » (“Anatolia and Its Vicinity in Middle Ages “) – ORTAÇAG 2, AKVAD, Ankara, 2008,     (გვ. 21-32);
  18. მცხეთის წმ. ჯვრის ტაძარი (დ. თუმანიშვილის და დ. ხოშტარიას თანაავტორობით),          თბ., 2008;
  19. რაჭა – 1991 წლის მიწისძვრით დაზიანებული ძეგლები (ი. ხუსკივაძის, ნ. ვაჩეიშვილის, ე.გედევანიშვილის თანაავტორობით), თბ., 2008;
  20. ალექსანდრე დიდის ამაღლება ხახულის ეკლესიის რელიეფზე, „საქართველოს სიძველენი“ N 10, თბ., 2007 (გვ. 47-64);
  21. მცხეთის წმ. ჯვრის ტაძრის რელიეფები ისტორიულ პირთა გამოსახულებებით, მცხეთის ჯვრის 1400 წლისთავისადმი მიძღვნილი სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, თბ., 2007, (გვ. 39-44);
  22. L’ascension d’Alexandre le Grand sur le relief  de l’eglise de Xaxuli,  21 st international  congress   of   Byzantine studies,   London (21-26 august 2006) <www.   bysantine  congress.org.uk>;
  23. Средневековая рельефная скульптура, Православная Энциклопедия, том XIII, Москва, 2006, (გვ. 291-295);
  24. ზარზმის წყაროს კედელზე გამოკვეთილი წმინდანის გამოსახულების იდენტიფიკაციისათვის, Academia N 6-7, თბ., 2006 (გვ. 60-64);
  25. ორჯალარის რელიეფი ისტორიულ პირთა კურთხევის გამოსახულებით, საქართველოს სიძველენი N 7-8, თბ., 2005 (გვ. 100-110);
  26. თელოვანის “ჯვარპატიოსნის” ეკლესიის რელიეფის შესახებ, „საქართველოს სიძველენი“ N4-5, თბ., 2003 (გვ. 52-62);
  27. დანიელი ლომთა ხაროში – აკაურთის ეკლესიის რელიეფზე, „საქართველოს სიძველენი“ N2, თბ., 2002 (გვ. 18-27);
  28. ძველი აღთქმის სიუჟეტები რელიეფურ ფრაგმენტებზე წირქოლიდან, Academia N 2, თბ., 2001 (გვ. 81-92);
  29. ბიბლიურ წინასწარმეტყველთა (დანიელი და იონა) სასწაულებრივი ხსნის თემები X საუკუნის ქართულ ქვაზე კვეთილ რელიეფებზე, ლიტერატურა და ხელოვნება, N1, თბ., 1999 (გვ. 106-121);
  30. შუა საუკუნეების ქართული რელიეფი, სკოლა და ცხოვრება, N 4, თბ., 1990 (გვ.53-58);
  31. სოსო წერეთლის გამოფენაზე, ლიტერატურა და ხელოვნება N 1, თბ., 1990 (გვ. 184-192);
  32. „ძველი აღთქმის სიუჟეტები 10-11 სს-ბის ქართულ სკულპტურაში“, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი მე-4 საერთაშორისო სიმპოზიუმის მასალები, თბ.,1989;
  33. კტიტორული რელიეფი ცაიშიდან, ძეგლის მეგობარი N4, თბ.,1988 (გვ.24-29).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Leave a comment
 

ხოშტარია გიორგი

ხელოვნების ისტორიკოსი, ცენტრის მთავარი  მეცნიერი თანამშრომელი.    ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატი, ასოცირებული პროფესორი, სამეცნიერო საბჭოს წევრი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო   –   ქართული და დასავლური ახალი და უახლესი დროის სახვითი ხელოვნება (მხატვრობა, ქანდაკება).
საქმიანობა   –   ივანე ჯავახიშვილის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ასოცირებული პროფესორი; თბილისის კულტურის სახელმწიფო ინსტიტუტის პედაგოგი.
რჩეული ნაშრომები: 1. ესთეტიური ოპოზიციის როლი მხატვრული ნაწარმოების წყობაში, თსუ სამეცნიერო შრომების კრებული, თბ., 2000; 2. ახალი და უახლესი დროის ქართული სახვითი ხელოვნების პერიოდიზაციის საკითხები, თსუ ხელოვნების ისტორიისა და თეორიის კათედრის შრომათა კრებული, 2, 2001;   3. მთლიანობის პრობლემა უახლესი დროის მხატვრობაში,   თსუ   სამეცნიერო შრომების კრებული, თბ., 2002;   4. დავით გაბაშვილი, თბ., 2000; 5. ნიკო ფიროსმანაშვილის მხატვრული მეთოდი, ჩ, თბ., 2003.

  1. ახალი ქართული მხატვრობის ძირითადი ეტაპები, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი II საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1977 (თანაავტორი ი. ხუსკივაძე);
  2. ესთეტიური ოპოზიციის როლი მხატვრული ნაწარმოების წყობაში, ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამეცნიერო შრომების კრებული, თბ., 2000;
  3. დავით გაბაშვილი, თბ., 2000;
  4. ახალი და უახლესი დროის ქართული სახვითი ხელოვნების პერიოდიზაციის საკითხები, თსუ  სამეცნიერო შრომების კრებული, თბ., 2001;
  5. მხატვრული მთლიანობის ტიპოლოგიის საკითხი თანამედროვე მხატვრობაში,  ქართული  ხელოვნების ნარკვევები, I, თბ., 2001;
  6. მთლიანობის პრობლემა უახლესი დროის მხატვრობაში, თსუ სამეცნიერო შრომების კრებული, თბ., 2002;
  7. XX ს-ის 30-50-იანი წლების ქართული მხატვრობის ეტაპობრივი თავისებურებანი, თსუ სამეცნიერო შრომების კრებული, თბ., 2002;
  8. უახლესი დროის მხატვრობის ზოგიერთი თავისებურებანი, თსუ  უნივერსიტეტის სამეცნიერო შრომების კრებული, თბ., 2002;
  9. პიკასოს შემოქმედების ერთ-ერთი სპეციფიკური მხარე, პერიოდული სამეცნიერო ჟურნალი ინტელექტი 2 (13), თბ., 2002;
  10. აშშ-ს კულტურის სიღრმობრივი გააზრების პრობლემა, ამერიკის შესწავლის საკითხები I, თბ., 2002;
  11. კულტურის ეკოლოგია და დასავლური სამყარო, ამერიკის შესწავლის საკითხები II, თბ., 2003;
  12. ესმა ონიანის შემოქმედება, თბ., 2003;
  13. ნიკო ფიროსმანაშვილის მხატვრული მეთოდი, CD, თბ., 2003;
  14. გ. ჩუბინაშვილი და თბილისის ესთეტიკური იერსახე, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, IV, თბ., 2005;
  15. მონუმენტური ქანდაკების პრობლემა თბილისის რამდენიმე ძეგლის მაგალითზე, სპექტრი, N2, თბ., 2006;
  16. «ჩვენ ვართ ფიქრების ხატად გახდომა…», ლიტერატურა და ხელოვნება, N10, 2006.
Leave a comment
 

ხელოვნებათმცოდნე, ცენტრის მეცნიერი თანამშრომელი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო – შუა საუკუნეების ქართული მონუმენტური კედლის მხატვრობა.
ნაშრომები: 1. The Wall Paintings of the Chapel-martirium Motsameta in the Rock-cut Monastery Complex of Udabno David-Gareji. INFERNO, Journal of Art History. University of St. Andrews School of Art History; vol. IX, 2004; 2. ჯვართამაღლების თემა შუა საუკუნეების ქართულ მონუმენტურ კედლის მხატვრობაში, სამეცნიერო-საღვთისმეტყველო ჟურნალი “რელიგია”,  N4-5-6, 2006.

Leave a comment
 

ხოშტარია დავით

ხელოვნებათმცოდნე, ცენტრის ძველი ქართული ხელოვნების განყოფილების გამგე, ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი, სამეცნიერო საბჭოს წევრი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო   –   შუა საუკუნეების ქართული არქიტექტურა, მშენებლობის  ისტორია.
რჩეული ნაშრომები:   1. ნიმუში და ასლი შუა საუკუნეების ქართულ ხუროთმოძღვრებაში,  ლიტერატურა და ხელოვნება, N1, 1990; 2. ჯავახეთის საეკლესიო არქიტექტურის ზოგიერთი თავისებურება, ლიტერატურა და ხელოვნება, N1-2, 1997; 3. ადრეული შუა საუკუნეების ეკლესიები მცხეთაში, Academia,  ტ. 1, 2001; 4. Dreischiffige Basiliken in Ķlaržeti und Šavšeti, Georgica, Heft 25, 2002; 5. კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები, თბ., 2005; 6. მშენებელთა გამოსახულება სვეტიცხოვლის ტაძრის გუმბათზე, საქართველოს სიძველენი, N9, 2006;  7. გელათი, თბ., 2007 (თანაავტორი); 8. Past and Present of the Georgian Sinai: A Survey of Architectural History and Current State of Monasteries in Klarjeti, Heilige Berge und Wüsten: Byzanz und sein Unfeld, Herausgegeben von P. Soustal, Wien, 2009; 9. მშენებელი ოსტატები შუა საუკუნეების საქართველოში, თბ., 2012 (დ. თუმანიშვილთან და ნ. ნაცვლიშვილთან  ერთად).

  1. ჩითახევის მონასტრის ეკლესია (IX საუკუნის ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი), მაცნეისტორიის სერია, N4, 1983;
  2. კვირიკეწმიდის მდებარეობის საკითხისათვის, მაცნეისტორიის სერია, N1, 1985;
  3. X საუკუნის სამონასტრო ეკლესიები ტაძრის-საკირეს მიდამოებში, მაცნეისტორიის სერია, N3, 1986;
  4. ხის ხუროთმოძღვრება, ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, 1987;
  5. ნუკა-საყდარი – IX საუკუნის ხუროთმოძღვრული ძეგლი კლარჯეთში, ძეგლის მეგობარი, N4, 1988;
  6. წიგნი, რომელსაც დიდხანს ველოდით (რეცენზია ლ. რჩეულიშვილის წიგნზე: Купольная архитектура VIII-X веков в Абхазии, Тб., 1988), სპექტრი, N1, 1989;
  7. ბერთისა და სინკოთის ტაძრების ხუროთმოძღვრული სახისათვის, მაცნეისტორიის სერია, N1, 1990;
  8. ნიმუში და ასლი შუა საუკუნეების ქართულ ხუროთმოძღვრებაში, ლიტერატურა და ხელოვნება, N1, 1990;
  9. ახალი ცნობები ტაო-კლარჯეთის სიძველეთა შესახებ (1990 წლის ექსპედიცია), ლიტერატურა და ხელოვნება, N1, 1991 – ნ. ალექსიძესთან ერთად;
  10. ვახტანგ ჯობაძის ნაშრომები ქართულ ენაზე, ლიტერატურა და ხელოვნება, N1-2, 1992 (რეცენზია ვ. ჯობაძის წიგნზე: ოშკის ტაძარი, თბ., 1991);
  11. უცნობი სამნავიანი ბაზილიკა კლარჯეთის სოფელ სვეტში, არქიტექტურა და დიზაინი, 1, 1994;
  12. „თურქეთის საქართველოს“ სიძველენი, ლიტერატურული საქართველო, 16-23 დეკემბერი, N49 (8101), 1994;
  13. ტაოკლარჯეთის არქიტექტურა და კედლის მხატვრობაგრაფიკული დოკუმენტაციაგამოფენის კატალოგი, თბ., 1996 – მ. დიდებულიძესთან და ნ. ვაჩეიშვილთან ერთად;
  14. ქალაქი არტანუჯი და მისი სიძველენი, არტანუჯი, 5, 1996;
  15. ჯავახეთის საეკლესიო არქიტექტურის ზოგიერთი თავისებურება, ლიტერატურა და ხელოვნება, N1-2, 1997;
  16. წმ. სტეფანეს ეკლესია ვაჩეძორის მონასტერში, ძეგლის მეგობარი, N4 (99), 1997;
  17. ტრანსავანგარდი და ქართული მხატვრობა (წინასწარი შენიშვნები), ლიტერატურა და ხელოვნება, N1, 1998;
  18. კლარჯეთის IX-XI საუკუნეთა სამონასტრო ხუროთმოძღვრება, კრებულში: საქართველოს ეკლესიისქართული სასულიერო მწერლობის და ქრისტიანული ხელოვნების ისტორიის საკითხები, თბ., 1998;
  19. შავშეთ-კლარჯეთის ეკლესიები, ლიტერატურა და ხელოვნება, N2, 1998;
  20. თეძმის ხეობა, კულტურული მემკვიდრეობის ინიციატივასაინფორმაციო ბიულეტენი, N1, 1998;
  21. სიღნაღი, კულტურული მემკვიდრეობის ინიციატივასაინფორმაციო ბიულეტენი, N1, 1998;
  22. სათლეს ეკლესია, ძეგლის მეგობარი, N2 (101), 1998;
  23. ოპიზის მონასტრის დაარსების თარიღისათვის, ძეგლის მეგობარი, N2 (105), 1999;
  24. შენიშვნები გოგუბნის (გოგიუბის) ეკლესიის თაობაზე, ლიტერატურა და ხელოვნება, N3, 1999;
  25. მცხეთასაქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 1999; მეორე შესწორებული გამოცემა, თბ., 2006 [ანოტაციები შუა საუკუნეების არქიტექტურის ძეგლების შესახებ];
  26. სამთავრო (შესწავლის ისტორია და პერსპექტივები), მოხსენებათა კრებულიჩუბინაშვილის სახქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის XXXIV სამეცნიერო სესია, 2000;
  27. მცხეთის ადრექრისტიანული ეკლესიები, ქრისტიანული დემოკრატია, N1, 2000;
  28. უძველესი მონასტრები საქართველოში, არქიტექტურული მემკვიდრეობა, ტ. I, 2001;
  29. გუმბათქვეშა კონსტრუქციები V-X საუკუნეების ქართულ არქიტექტურაში (ტრომპი და აფრა-ტრომპი), არქიტექტურული მემკვიდრეობა, ტ. I, 2001;
  30. ადრეული შუა საუკუნეების ეკლესიები მცხეთაში, Academia, ტ. 1, 2001;
  31. შატბერდის (ენი-რაბათის) ეკლესიის ზოგი თავისებურება, ლიტერატურა და ხელოვნება, N1, 2001;
  32. Church Building in Tbilisi in the Second Half of the Nineteenth Century: Traditions, Innovations, and Confessional Peculiarities, Tbilisi in the Nineteenth Century, International Conference, Abstracts, Tbilisi, 2002;
  33. მიძნაძორის მონასტრის ეკლესია, კავკასიის მაცნე (სპეციალური გამოცემა), 2002;
  34. რუკა Monuments of Georgian Architecture, London, 2002 – მ. ებანოიძესთან და ჯ. უილკინსონთან ერთად);
  35. თბილისისაქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2002; მეორე შესწორებული გამოცემა, თბ., 2006 [ანოტაციები საკულტო არქიტექტურის ძეგლების შესახებ];
  36. Dreischiffige Basiliken in Ķlaržeti und Šavšeti, Georgica, Heft 25, 2002;
  37. ტბეთის ტაძრის ისტორიიდან, საქართველოს სიძველენი, 4-5, 2003;
  38. ქართველთა აღმშენებლობა წმ. მიწაზე (წინასწარი ანგარიში), Academia, ტ. 5(ა), 2003 – ნ. ვაჩეიშვილთან ერთად;
  39. წყაროსთავის მონასტერი, ლიტერატურა და ხელოვნება, N1, 2004;
  40. კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები, თბ., 2005, მეორე გამოცემა, 2009;
  41. მშენებელთა გამოსახულება სვეტიცხოვლის ტაძრის გუმბათზე, საქართველოს სიძველენი, 9, 2006, გვ. 112-127.
  42. ქუთაისისაქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2006 [ანოტაციები საკულტო არქიტექტურის ძეგლების შესახებ];
  43. საფასადო ქანდაკება თბილისში, თბ., 2008 – მ. ლილუაშვილთან და ნ. ჭანიშვილთან ერთად;
  44. Past and Present of the Georgian Sinai: A Survey of Architectural History and Current State of Monasteries in Klarjeti, Heilige Berge und Wüsten: Byzanz und sein Umfeld, Herausgegeben von P. Soustal, Wien, 2009, გვ. 77-81, 106-111;
  45. შენიშვნები თბილისის შუა საუკუნეების ეკლესიებზე, საქართველოს სიძველენი, 12, 2009, გვ. 230-246;
  46. ხარების ეკლესია თბილისში, საქართველოს სიძველენი, 13, 2010, გვ. 159-167;
  47. არქიტექტურა, წიგნში: სვეტიცხოველი, თბ., 2010 – გ. პატაშურთან ერთად;
  48. სოლისებრი ფოთლების ჩუქურთმა ქართულ არქიტექტურაში, Academia, 1, 2010, გვ. 39-54;
  49. თბილისის ძველი სასტუმროები, თბ., 2011;
  50. Sculptural Images of Medieval Georgian Masons, Proceedings of the 2nd International Symposium of Georgian Culture “The Caucasus: Georgia on the Crossroads. Cultural Exchange across the Europe and beyond”, November 2-9, 2009, Florence, Tb., 2011, გვ. 98-101;
  51. მშენებელი ოსტატები შუა საუკუნეების საქართველოში, თბ., 2012 – დ. თუმანიშვილთან და ნ. ნაცვლიშვილთან ერთად.
  52. The Basilica at Petra (Tsikhisdziri), in: Medieval Ports in North Aegean and the Black Sea: Links to the Maritime Routes of East, Proceedings of the International Symposium, Thessalonike, 4-6. 12. 2013, Thessalonike, 2013, გვ. 367-376.
  53. An Outline of the Development of Church Architecture in Early Medieval Georgia, in: S. Sasano, Y. Fujita, and M. Morita (eds), Historic Christian and Related Islamic Monuments in Eastern Anatolia and Syria, Tokyo, 2014, გვ. 81-90.
  54. ექვთიმე თაყაიშვილი – ტაო-კლარჯეთის სიძველეთა მკვლევარი, დიდი ექვთიმე, თბ., 2014, გვ. 155-162.
  55. Building Activities of the Georgians in the Holy Land, in: T. Mgaloblishvili (ed.), Georgians in the Holy Land. The Rediscovery of a Long-Lost Christian Legacy, London, 2014, გვ. 21-30 – ნ. ვაჩეიშვილთან ერთად.
  56. დავიდ გრიმი და ქართული სტილი საეკლესიო არქიტექტურაში, Academia, 4, 2015, გვ. 87-97.
  57. საეკლესიო არქიტექტურა და მშენებლობა ეროვნული და კონფესიური იდენტობის კონტექსტში, წიგნში: არქიტექტურა და იდენტობა: საეკლესიო მშენებლობა თბილისში (1801-1918), დ. ხოშტარიას საერთო რედაქციით, თბ., 2016, გვ. 11-29 – ნ. ნაცვლიშვილთან ერთად.
  58. ქართული სტილი და იმპერიის არქიტექტორები, წიგნში: არქიტექტურა და იდენტობა: საეკლესიო მშენებლობა თბილისში (1801-1918), დ. ხოშტარიას საერთო რედაქციით, თბ., 2016, გვ. 31-49.
  59. იმპერიული იდენტობა და რუსული სტილი თბილისის საეკლესიო არქიტექტურაში, წიგნში: არქიტექტურა და იდენტობასაეკლესიო მშენებლობა თბილისში (1801-1918), დ. ხოშტარიას საერთო რედაქციით, თბ., 2016, გვ. 89-105.
  60. პონტოელი ბერძნების მშენებლობა XIX საუკუნისა და XX საუკუნის I ნახევრის საქართველოში, წიგნში: პონტოელი ბერძნების კულტურული მემკვიდრეობა საქართველოში, თბ., 2018, გვ. 6-85 – მ. ლილუაშვილთან ერთად.
  61. Persian Master Builders in the Cities of the Nineteenth-Century Georgia, Bulletin of the Georgian National Academy of Sciences, Vol.13, no 2, 2019, გვ. 156-160.
  62. საქართველოს ქალაქები ეპოქათა გასაყარზე, წიგნში: საქართველოს ქალაქების ურბანული განვითარება 1801-1918 წლებში, დ. ხოშტარიას საერთო რედაქციით, თბ., 2019, გვ. 11-26.
  63. ბორჯომი და აბასთუმანი, წიგნში: საქართველოს ქალაქების ურბანული განვითარება 1801-1918 წლებში, დ. ხოშტარიას საერთო რედაქციით, თბ., 2019, გვ. 267-316.
  64. სპარსელი მშენებელი ოსტატები XIX საუკუნის საქართველოში, საქართველოს სიძველენი, 23, 2020, გვ. 138-156.
  65. 中世ジョージアの建築技術建築職人 (მშენებელი ოსტატები შუა საუკუნეების საქართველოში, იაპონურ ენაზე), ტოკიო, 2020.
Leave a comment
 
 
არქიტექტორ-რესტავრატორი, ხელოვნების მაგისტრი (Master of Arts) კონსერვაციის დარგში, ცენტრის მეცნიერი თანამშრომელი, ისტორიის მეცნიერებათა კანდიდატი (არქეოლოგია და არქიტექტურის ისტორია და თეორია).

სამეცნიერო კვლევის სფერო   –   არქეოლოგია,  არქიტექტურის ისტორია.
საქმიანობა   –   თბილისის სამხატვრო აკადემიის ასოცირებული პროფესორი, კითხულობს ლექციების კურსს რესტავრაციის ფილოსოფიაში.
რჩეული ნაშრომები: 1.   A Group of Iberian Fire Temples (4th Cent. BC – 2nd Cent. AD),   In  –  Archaeologische Mitteilungen Aus Iran, Band 28, Deitrich Reimer Verlag Berlin, 1995-1996; 2.   The Architecture of Uphlistsikhe, Georgia. In – Transactions of the Ancient Monuments Society, vol. 43, 1999;   3. იბერიის სატაძრო არქიტექტურის შესახებ, არქიტექტურული მემკვიდრეობა, თბ., 2001; 4.ახლოაღმოსავლეთისა და საქართველოს ანტიკური ხანის ხუროთმოძღვრება ინტერპრეტაციის სირთულენი, კავკასიის მაცნე (სპეციალური გამოშვება), 2002; 5. Impact of the Achaemenian Architecture on the Architecture of Iberian Kingdom Fourth – First Centuries BC, Proceedings of The First International Conference on the Ancient Cultural Relations Between Iran and Western Asia, Tehran, 2003.

Leave a comment