დიდებულიძე მარიამ

ხელოვნებათმცოდნე, ცენტრის უფროსი მეცნიერი თანამშრომელი,  ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი, 2009 წლიდან – გიორგი ჩუბინაშვილის ცენტრის დირექტორი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო – შუა საუკუნეების მხატვრობა, ძველი ქალაქების რეაბილიტაცია, შუა საუკუნეების ფერწერის კონსერვაცია.
საქმიანობა – თბილისის სასულიერო აკადემიაში ქრისტიანული ხელოვნების ფაკულტეტზე  მიჰყავს ბიზანტიური მხატვრობის ისტორიის კურსი; თბილისის სამხატვრო აკადემიაში – შუა საუკუნეების ქართული სახვითი ხელოვნების ისტორიის კურსი; არის საქართველოს საპატრიარქოს ქრისტიანული ხუროთმოძღვრების ხელოვნებისა და რესტავრაციის ცენტრის სამეცნიერო საბჭოს წევრი; საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ფონდის კოორდინატორი.
რჩეული ნაშრომები: 1. ძველი გაგრის ეკლესია, ძეგლის მეგობარი, N45, თბ., 1977; 2. Two Monuments of Thirteenth Century Georgian Mural Painting in Imereti – II International Symposium on Georgian Art, Tbilisi, 1983;  3. წმინდა ევსტათეს ხილვა შუა საუკუნეების ქართულ ხელოვნებაში, ლიტერატურა და ხელოვნება,  N2, თბ., 1990;  4. საღვთისმეტყველო პოლემიკის ასახვისათვის ყინცვისის წმ. ნიკოლოზის ტაძრის მოხატულობაში, საქართველოს სიძველენი,  N6, 2004;  5. ეროვნული ფორმის საკითხი ქრისტიანულ ხელოვნებაში, საქართველოს სიძველენი, N7-8, 2005; 6. ძირი იესესი ყინცვისის წმ. ნიკოლოზის ტაძარში,  Academia,  ტ. 6-7,  2006;  7.  Ancient Georgian Art, Tb., 2008;  8.  ინვენტარიზაციისა და დოკუმენტაციის სახელმძღვანელო (თარგმანი), თბ., 2008;  9.  ქართული ქრისტიანული ხელოვნება, კედლის მხატვრობა, თბ., 2008; მეორე გამოცემა 2010 (თანაავტორი).

 

  1. ძველი გაგრის ეკლესია, “ძეგლის მეგობარი”, N 45, თბილისი, 1977, გვ. 16-26.
  2. Two Monuments of Thirteenth Century Georgian Mural Painting in Imereti, – II International Symposium on Georgian Art, Tbilisi, 1983;
  3. ზენობანის ეკლესიის ხუროთმოძღვრება, – “ძეგლის მეგობარი”, თბ., 1989, N 4. გვ. 5-15.
  4. Architectural and landscape setting in the medieval Georgian painting –  ქართული ხელოვნებისადმი  მიძღვნილი VI საერთაშორისო სიმპოზიუმის მასალები, თბ., 1989
  5. ზენობანის ეკლესიის მოხატულობა, – “მაცნე”, თბ., 1990. N 1, გვ. 161-175;
  6. წმ. ევსტათეს ხილვა შუასაუკუნეების ქართულ ხელოვნებაში, – “ლიტერატურა და ხელოვნება”, თბ.,1990, N 2, გვ. 197-206;
  7. ტაო-კლარჯეთის არქიტექტურა და კედლის მხატვრობა. გრაფიკული დოკუმენტაცია – გამოფენის კატალოგი, თბილისი, 1996. (თანაავტორები დ. ხოშტარია, ნ. ვაჩეიშვილი);
  8. Mittelaltlische Fresken und Mosaiken in Georgien – “Wostok”, Köln, 1996. გვ. 63-64;
  9. ახალი მონაცემები ყინცვისის წმ. ნიკოლოზის ეკლესიის XIII ს-ის მოხატულობის შესახებ, საქართველოს სიძველენი, N 1, თბილისი, 2002. გვ.85- 100;
  10. ხუროთმოძღვრებისა და მხატვრობის ურთიერთმიმართება ყინცვისის წმ. ნიკოლოზის ტაძრის XIII ს-ის მოხატულობაში, ACADEMIA, ტ. 3, თბილისი, 2002, გვ, 63-71;
  11. Conservation of the Kintsvisi wall painting, Deltion, 3, 2002, Thessalonike, გვ. 125-129
  12. ყინცვისის წმ. ნიკოლოზის ტაძრის XIII საუკუნის მოხატულობის სისტემა, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, II, თბილისი, 2002, გვ. 25-26;
  13. იერუსალიმის ჯვრის მონასტრის მოხატულობა, ACADEMIA ტ. 5, თბილისი, 2003, გვ. 26-33.  (თანაავტორი მზია ჯანჯალია);
  14. წმ. სილიბისტროს გამოსახულება  ყინცვისის წმ. ნიკოლოზის ტაძრის საკურთხევლის მოხატულობაში – ქართული ხელოვნების ნარკვევები,  III, თბილისი, 2004, გვ. 32-34;
  15. Zur Restauration der mittelalterlichen Baudekmäler,  WOSTOK, Nr. 1,  Berlin, Frühjahr 2005, gv. 27-29;
  16. საღვთისმეტყველო პოლემიკის ასახვისათვის ყინცვისის წმ. ნიკოლოზის ტაძრის მოხატულობაში, საქართველოს სიძველენი, N 6, 2004;  გვ. 116-146;
  17. ქრისტიანობა და ქართული ხელოვნებათმცოდნეობა, კრებულში “ქრისტიანობის 20 საუკუნე საქართველოში”, თბილისი, 2004; გვ. 137-149;
  18. წმ. ნიკოლოზის ცხოვრების ციკლი ყინცვისის მოხატულობაში,  ქართული ხელოვნების ნარკვევები, IV, თბილისი, 2005, გვ. 31-34;
  19. ყინცვისის წმ. ნიკოლოზის ტაძრის მოხატულობის შექმნის ისტორიიდან,  II საერთაშორისო სიმპოზიუმი: ქრისტიანობა ჩვენს ცხოვრებაში: წარსული, აწმყო, მომავალი. თბილისი, 2005, გვ. 199;
  20. ეროვნული ფორმის საკითხი ქრისტიანულ ხელოვნებაში, საქართველოს სიძველენი, N 7-8, 2005, გვ. 211-238;
  21. ძირი იესესი ყინცვისის წმ. ნიკოლოზის ტაძარში, ACADEMIA, ტ. 6-7, 2006. გვ. 41-49;
  22. M. Didebulidze, M. Janjalia, Wall painting of the Jerusalem Holy Cross Monastery, Proceedings of the 21st  International Congress of Byzantine studies, London, 2006; vol. III.  340- 341;
  23. Monuments of medieval wall painting in North-East Turkey (history and present state). Proceedings of the 21st  International Congress of Byzantine studies, London, 2006; vol. III.   London, 2006. 341-342;
  24. ST. Nicholas in the 13th c. mural painting of Kintsvisi church, Georgia, ICONOGRAPHICA, Firenze, VI, 2007, გვ. 61-77;
  25. ყინცვისის წმ. ნიკოლოზის ტაძრის XIII ს-ის დამდეგის მოხატულობის ფერადოვნება. საქართველოს სიძველენი, N 11. გვ. 78-104;
  26. “კედლის მხატვრობა”, წიგნში “ქართული ქრისტიანული  ხელოვნება“(თანაავტორთა ჯგუფი), თბილისი, 2008 წ. გვ. 17-21; 45-49;
  27. Georgian pilgrimage routes and sites, in “Routes of Faith in the Medieval Mediterranean”; Proceedings of an International Symposium, Thessaloniki, 2007;  (Thessaloniki, 2008).  გვ. 145-155;
  28. Ancient Georgian Art (თანაავტორი დ. თუმანიშვილი), Tbilisi, 2008;
  29. „Image of the Three Youths in Furnace on the background of the anti-heretical disputes in the end of the 12th c.“ in the proceedings of the 2nd International Symposium of Georgian Culture, Florence, November 2-9, 2009; Tbilisi, 2011, გვ. 120-126;
  30. ყინცვისის წმ. ნიკოლოზის ტაძრის მოხატულობა თანადროული ბიზანტიური მხატვრობის კონტექსტში, ACADEMIA, 1/2010, 69-88;
  31. დავით კაკაბაძის „ბრეტანი“ და შორეული აღმოსავლეთის ხელოვნება, ACADEMIA, 2/2011, გვ. 36-51;
  32. თამარის დროის კედლის მხტვრობის პროგრამების ერთი იკონოგრაფიული თავისებურება, მაცნე, N 1, 2012, გვ.77-88;
  33. Tao-Klarjeti murals; Interaction of Cultural Traditions, კრებულში: Synergies in visual culture, Festschrift für Gerhard Wolf,  München, 2013; გვ. 215-228;
  34. ქართული ხელოვნებათმცოდნეობის წვლილი ქრისტიანული კულტურის გადარჩენაში საბჭოთა პერიოდში, ლოგოსი, N 7/2013, გვ 103-107;
  35. M. Didebulidze, M. Janjalia, Wall Paintings of the Holy Cross Monastery in Jerusalem, Iberica Caucasica, vol.2,  London, 2014, გვ. 46-66;
  36. Contribution of Georgian Art History to the Saving of Christian Culture in the Soviet Period, in the: Returning to Spirituality; ed.  D. Muskhelishvili, NOVA Publishers, 2015, NY;  გვ. 75-80;
  37. პროვინციულის ცნება შუა საუკუნეების  ქრისტიანულ მხატვრობაში, საერთაშორისო კონფერენციის “მხატვრული ფორმა: ეპოქები და ტენდენციები“ მასალები,  2013 წ. ნოემბერი, თბილისი.  თსუ, 2015; გვ. 49-70;
  38. შუა საუკუნეების მხატვრობა აფხაზეთში, კრებულში: კულტურული მემკვიდრეობა ოკუპაციის პირობებში, სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, თბილისი, 2015, გვ.  53-68;
  39. წმ. გიორგისა და წმ. თევდორეს ხატი ნაკიფარიდან, AACADEMIA, 4/2015 გვ. 16-33;
  40. შუა საუკუნეების ქართული კედლის მხატვრობის ძეგლები ტაო-კლარჯეთში. საქართველოს სიძველენი, N 19, 2016; გვ. 32-79;
  41. Art and Architecture in Rustaveli Era, in  The Knight in the Panther’s Skin. A Masterpiece in World Literature, ed.  D. Shemoqmedeli, Nova Publishers, N.Y. 2017. გვ. 213- 228;
  42. იერუსალიმის წმ. ჯვრის მონასტრის ტაძრის კედლის მხატვრობა,  ჯვარი ვაზისა, N 1, თბილისი, 2017. გვ. 138-147;
  43. Cultural interaction in Caucasus and Beyond: investigation issues, in Cultural Interactions in medieval Georgia; ed. by M. Bacci, Th. Kaffenberger, M. Studer, Wiesbaden, 2018, გვ. 27-45;
  44. Didebulidze. D. Tumanishvili, Christian Era, in GEORGIA. History. Culture. Ethnography, editor Anzor Erkomaishvili, NOVA SCIENCE Publishers, 2018. გვ. 75-114;
  45. Representation of Architecture in Medieval Georgian Murals, Bulletin of the Georgian National Academy of Sciences, vol. 13, no.3,2019. გვ. 150-156;
  46. The Tradition of Representation of  the Mother of God in Medieval Georgian Art,   in the book: The Tradition of the Adoration of the Theotokos in the Orthodox Church, editor D. Muskhelishvili, Nova Publishers, NY, 2020, გვ . 205-220.

 

 

 

 

© გიორგი ჩუბინაშვილის სახელობის ქართული ხელოვნების ისტორიისა და ძეგლთა დაცვის ეროვნული კვლევითი ცენტრი